Alcohol- of drugstest op het werk toegestaan?

Is het toegestaan voor een werkgever om een alcohol- of drugstest af te nemen? Als het aan de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) ligt absoluut niet (klik hier voor relevant persbericht van AP). Zelfs in situaties waarin er met gevaarlijke stoffen of machines wordt gewerkt, is een alcohol of drugstest volgens de AP niet toegestaan. Bij een eventueel ontslag n.a.v. een drugstest laat de kantonrechter daarentegen in bepaalde gevallen het ontslag in stand.

Nog geen drugstest afgenomen

Het onderwerpen van werknemers aan een drugstest houdt in dat er medische gegevens worden verwerkt. Medische gegevens worden geclassificeerd als gevoelige informatie en vielen daarmee onder het oude regime van de Wet bescherming persoonsgegevens en momenteel onder de nieuwe Algemene verordening gegevensbescherming.

In sommige arbeidsovereenkomsten is opgenomen dat de werknemer automatisch akkoord gaat met het drugs- en alcoholbeleid van de werkgever. Volgens de AP is dit akkoord niet helemaal rechtsgeldig. Gelet op de gezagsverhouding tussen werkgever en werknemer kan namelijk van een vrijwillig akkoord niet worden gesproken.

De AP schrijft op haar website:

“Medische gegevens zijn per definitie privacygevoelig en voor het verwerken daarvan gelden extra wettelijke eisen. Een werkgever mag over het algemeen geen alcohol- en drugstesten inzetten waarbij medische gegevens van werknemers worden verwerkt. Dit soort testen mogen in beginsel alleen afgenomen worden als dit in de wet is geregeld, zoals voor de luchtvaart. De gegevens kunnen in een arbeidsrelatie niet op grond van toestemming van de werknemer worden verwerkt. Werknemers zijn immers niet  vrij in hun keuze om wel of niet mee te werken aan deze controles.  ”

Drugstest is al afgenomen

In een bepaalde zaak werd de werknemer ontslagen wegens het overtreden van het drugsbeleid van de werkgever. Het ontslag werd aangevochten bij de kantonrechter. De werknemer voerde aan dat het ontslag berustte op onrechtmatig verkregen informatie. De gegevens uit de drugstest waren verkregen in strijd met privacywetgeving.

De kantonrechter liet het ontslag in stand, maar kende de werknemer een hoge(re) ontslagvergoeding toe.

Boete voor de werkgever

Wanneer de werkgever in strijd handelt met privacywetgeving kan daar melding van worden gemaakt bij de AP. In bepaalde gevallen volgt een onderzoek en kan de AP een boete opleggen aan de werkgever die kan oplopen tot 20 miljoen euro.

Klik hier voor het melden van klachten bij het AP over het gebruik van persoonsgegevens.

Alhoewel een ontslagen werknemer wellicht het ontslag niet ongedaan kan maken, bestaat er wel een economische impuls voor de werkgever om alcohol- en drugstesten achterwege te laten. Een gat in de begroting van 20 miljoen euro maakt namelijk niemand blij.

Hulp nodig?

Heb je een juridische vraag? Neem dan geheel vrijblijvend contact op via het contactformulier op deze website.